၁.၆ ၊ ကုန္က်စရိတ္ ေပၚအက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈ (The Impact on Construction Cost)

• အေဆာက္အအံု ျမင့္လာတာ နဲ႔ အမွ်၊ Equipment ေတြကို Hoisting လုပ္ဘို႔၊ Material ေတြ အေပၚထပ္ကို သယ္တင္ဘို႔ရာ ပိုလည္းၾကာ၊ စီစဥ္ရတာက လည္း ပိုလို႕ ႐ႈတ္ေထြး လာေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
• ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္သမား အမ်ားစုဟာလည္း အေပၚေရာက္ဘို႔ ျပန္ဆင္းဘို႔ နဲ႔ တစ္ေနကုန္ အေပၚထပ္ေတြမွာပဲ ေနၿပီး အလုပ္လုပ္ ေနရတာမို႔ လုပ္ငန္းလည္း သိပ္မတြင္ပါဘူး။ Structural နဲ႔ M&E Systems ေတြကလည္း ပိုၿပီး ႐ႈတ္ေထြး ပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရး နည္းပညာေတြ လည္း ျခားနား ပါတယ္။
• ၁၀ ထပ္ ထက္ ပိုျမင့္တဲ့ အေဆာက္အအံု ေတြ ရဲ႕ Cost / Floor Area ကိုၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ငါးထပ္ တိုးတိုင္း၊ တိုးလာတဲ့ အထပ္ေတြရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္ ဟာ ၁၀% ကေန ၁၅% ေလာက္အထိ ပိုပိုတိုးလာတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
• အထပ္ျမင့္ လာတာနဲ႔ ကုန္က်စရိတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ပိုတက္လာ မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေနရာ အေနအထား၊ ပစၥည္းပစၥယ ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္း မႈ၊ Architectural Details နဲ႔ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သား ေတြ ၊ ကန္ထ႐ိုက္တာ ေတြရဲ႕ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အအံု လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳ ေတြ အစ႐ွိတဲ့ လိုအပ္မႈ အတိုင္းအတာ ေတြကလည္း ကုန္က်စရိတ္ ျမင့္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြ ပါပဲ။

1. M&E System ေတြရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုန္က်စရိတ္
   
   • အေဆာက္အအံု ရဲ႕ အမ်ိဳးအစား၊ ႏိုင္ငံ ရဲ႕လူေနမႈ အဆင့္အတန္း၊ Architectural Design နဲ႔ ေ႐ြးခ်ယ္တဲ့ M&E systems ကို မူတည္ၿပီး ကုန္က်စရိတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
   • အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြ မွာ ေဒသအလိုက္ Construction Costs Manual ကုန္က်စရိတ္ ကို အလြယ္တကူ ခန္႔မွန္း ႏိုင္ဘို႔ အတြက္ လက္စြဲ စာအုပ္ ကို ဝယ္ယူရရွိ ႏိုင္ပါတယ္။ Quantity Surveyor Company ေတြ မွာလည္း Projects အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳး အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ Benchmark ေတြ ရွိေလ့ရွိပါတယ္။
   • ဒီေနရာ မွာ ကုန္က်စရိတ္ ေတြ အေၾကာင္း ကို အေသးစိတ္ ေျပာမွာ မဟုတ္ပဲ MEP Systems ေတြ ရဲ့ ကုန္က် စရိတ္ ကို အေဆာက္အအံု တစ္ခု လံုးရဲ့ ကုန္က်စရိတ္ နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ ႏိုင္ဘို႔ နမူနာ ကို ေဖာ္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
   • Fully Air-conditioned လုပ္ထားတဲ့ High Quality Building ေတြရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္ ရာႏႈန္းကို ေအာက္က ဇယားမွာ ေဖၚျပ ထားပါတယ္။ ဒီရာႏႈန္း ေတြဟာ အၾကမ္းအားျဖင့္ မွီၿငမ္းဘို႔သာ ျဖစ္ၿပီး ဒီဇိုင္းလုပ္ရင္း နဲ႔ ကုန္က်စရိတ္ ေတြကို ဆက္လက္စိစစ္ ျပဳျပင္ဘို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
   • Table ၁.၆.၁. M&E Floor Area လိုအပ္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး

     အသံုးျပဳမႈ (Type of Occupancy)	စုစုေပါင္း ကုန္က်စရိတ္ ၏ ရာႏႈန္း
     	နည္း	လတ္	မ်ား
     ကြန္ျပဴတာ စင္တာမ်ား	၃၀	၄၅	၆၀
     ကုန္တိုက္ (ကုန္ပေဒသာဆိုင္ႀကီး)မ်ား	၂၀	၂၅	၃၀
     ေဆး႐ုံမ်ား (Research)	၃၀	၄၀	၅၀
     ေဆး႐ုံမ်ား (Clinical)	၂၀	၃၀	၃၅
     အေဆာင္၊ ေဘာ္ဒါေဆာင္မ်ား	၁၅	၂၀	၂၅
     ဟိုတယ္ (တည္းခို၊ ေနထိုင္ရန္)	၂၀	၃၀	၃၅
     ဟိုတယ္ (Convention ညီလာခံ)	၂၅	၃၅	၄၀
     ႐ုံးခန္းမ်ား (အေထြေထြ)	၂၀	၂၅	၃၅
     ႐ုံးခန္းမ်ား (High-Tech)	၂၅	၃၅	၄၅
     သုေတသန Laboratories မ်ား	၃၀	၄၀	၅၀
     လူေနအိမ္ (မိသားစု)	၁၀	၁၅	၂၀
     အထပ္ျမင့္ တိုက္ခန္းမ်ား	၁၅	၂၀	၂၅
     စတိုးဆိုင္၊ လက္လီဆိုင္မ်ား (လံုးခ်င္း)	၁၀	၂၀	၂၅
     စတိုးဆိုင္၊ လက္လီဆိုင္မ်ား(ကုန္ပေဒသာဆိုင္)	၂၀	၂၅	၃၀
     မူလတန္း ေက်ာင္းမ်ား	၁၅	၂၀	၃၀
     အလယ္တန္း ေက်ာင္း	၁၅	၂၅	၃၅
     တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ မ်ား*	၂၀	၃၀	၄၀
     * စာသင္ေက်ာင္း ေဆာင္မ်ား အတြက္သာ ျဖစ္ပါသည္။ အျခား Laboratories လက္ေတြ႔ ခန္းမ်ား၊ ကြန္ျပဴတာ စင္တာ၊ ေဘာ္ဒါေဆာင္မ်ား ကိုသက္ဆို္င္ရာ နာမည္ႏွင့္ ၾကည့္ပါ။

     
     
   
   
2. M&E System ေတြရဲ႕ Operating Cost (လည္ပတ္ေရး စရိတ္)
   
   • အေဆာက္အအံု ရဲ႕ Operating Costs ေတြကေတာ့ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းစရိတ္၊ ျပင္ဆင္စရိတ္၊ ပစၥည္းလဲလွယ္ စရိတ္၊ ေရ၊မီး၊ မီတာခ၊ အလုပ္သမားစရိတ္ နဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲ စရိတ္ ေတြပါဝင္ပါတယ္။ အေဆာက္အအံု ေတြ ရဲ႕ Architectural and Structural Components ေတြ ဟာသက္တမ္းအၾကာႀကီး ခံတာမို႔ ခနခန လဲေပးဘို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ (အမိုးေတြကလဲြလို႔ေပါ့ေလ)။ M&E Systems ေတြအတြက္က ေတာ့ အဲသလိုမ်ိဳး မဟုတ္တာမို႔ စြမ္းအင္သံုးရ႐ံု သာမက အၿမဲတမ္း ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း ဘို႔လည္း လိုအပ္ ပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔ မွာလည္းပဲ Life Cycle တစ္ခုမွာ Owning and Operating M&E systems ပိုင္ဆိုင္မႈ နဲ႔ လည္ပတ္မႈ စရိတ္ ေတြက မူလ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံ ထားတဲ့ စရိတ္ထက္ ကို ပိုမို ကုန္က် ႏိုင္ပါတယ္။ ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ိဳး႐ွိ တဲ့ Life Cycle ေတြရဲ႕ အေရးပါ မႈဟာ အေလးအနက္ ထား ေျပာႏိုင္ဘို႔ လြယ္လြန္း လွတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
   • Tropical Weather Region မွာ 24/7 (တစ္ရက္ ကို ၂၄ နာရီ၊ တစ္ပါတ္ ကို ၇ ရက္) မနားတမ္း လည္ပတ္ ေနတဲ့ Data Centers ေတြ အတြက္ HVAC Systems တစ္ႏွစ္စာ Operation Cost က HVAC Systems ကို အၿပီးအစီး တပ္ဆင္ၿပီး Testing & Commissioning လုပ္ၿပီးသည္ အထိ ကုန္က်တဲ့ စားရိတ္ ရဲ့ တစ္ဝက္ေက်ာ္ ေလာက္ကို ရွိႏိုင္ပါတယ္။
   • စကာၤပူ ႏိုင္ငံ မွာ အိမ္သံုး Multi-Split Type Air Conditioners တစ္တြဲ ကို ေန႔ေရာညပါ မနားတမ္း သံုးစြဲ မယ္ဆိုရင္ ကုန္က်မဲ့ တစ္ႏွစ္စာ မီတာခ က သူ႕ကို အသစ္ဝယ္ဆင္ တဲ့ တန္ဘိုး နီးပါးေလာက္ ကုန္က် ႏိုင္ပါတယ္။
     
     
   • မွတ္ခ်က္ ။ ။
     • စကာၤပူ ႏိုင္ငံ HDB Flat အိပ္ခန္း သံုးခန္း အတြက္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ၾကည့္ ရင္ Master Bedroom အတြက္ (3.51 kW (12,000 btu/h) x 1 နဲ႔ Common Bedrooms ေတြ အတြက္ 2.93 kW (10,000 btu/h) x 2 စုစုေပါင္း 9.37 kW (32,000 btu/h) Cooling Capacity ရွိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ် COP က 2.5 ေလာက္ ရွိပါတယ္။ COP = Cooling Capacity (kW) / Input Power (kW)
     • ဒါေၾကာင့္ Full Load မွာ Input Power 3.75kW လိုအပ္ပါတယ္။ Load က အၿမဲ Full-Load မဟုတ္တဲ့ အတြက္ Compressors ေတြက အၿမဲတမ္း လည္ပတ္ေနမွာ မဟုတ္လို႔ Load Factor ကို 0.6 ေလာက္ထားၿပီး မီတာခ တစ္ယူနစ္ 19¢/kWh နဲ႔ စဥ္းစားမယ္ဆိုရင္။
              3.75 kW x 0.6 x 24 h x 19¢/kWh x 365 = $ 3,745
     • မူလ ကုန္က်စားရိတ္ က ပ်မ္းမွ် $ 2,100 ေလာက္ပဲ ရွိတာ မို႔ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
     • ဒီေနရာ မွာ ဧည့္ခန္း အတြက္ မေဖၚျပထားပါဘူး။ ဧည့္ခန္း အတြက္ Cooling Capacity က ႀကီးမား ေလ့ရွိတာမို႔ ေတာ္ရံု နဲ႔ တတ္ႏိုင္ဘို႔ မလြယ္ပါဘူး။ တတ္ၿပီးရင္ လည္း တန္ေအာင္ သံုးမွ ဆိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ အိမ္ထိုင္ ရံုးခန္းဖြင့္ သံုးမယ္ဆိုမွပဲ….
     • COP 4 ေက်ာ္ေက်ာ္ အထိ ရႏိုင္တဲ့ Energy Efficient Inverter Controlled Model ေတြ ကို သံုးရင္ ဒီကုန္က် စရိတ္ ကို 50% ေလာက္အထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။
     • စာေရးသူ အေတြ႕အၾကံဳ အရ အားလံုး အျပင္ထြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့ Working class မိသားစု တစ္ခု အတြက္ Air-con တစ္ေန႔ ပ်မ္းမွ် ၈ နာရီ (Weekday nights + Weekends) သံုးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စုစုေပါင္း ကုန္က်စားရိတ္ ကို ခုလို ခန္႔မွန္း ႏိုင္ပါတယ္။
       • Energy Efficient Inverter-Controlled Air-con: 1.0S$ / room.night
       • Window Unit Air-con: 1.5 to 2 S$/room.night)