တက္ခ္ဆက္ ပီအီးဘုတ္ နဲ႕ က်င့္ဝတ္ ပို႕ခ်မႈ

က်ေနာ္တို႔ ရံုးမွာ ထမင္းစားခ်ိန္ မွာ ပို႔ခ်ေပးတဲ့ Continuous Education Training သင္တန္း ေတြ ကို Lunch & Learn လို႔ ေခၚပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Trainer က ေန႔လည္စာလည္း ေကြ်း၊ သင္လည္းေပး ဆိုပါေတာ့။ (ကိုယ္တို႕ အင္ယာေတြ ကလည္း အခမဲ့ သင္တန္းေပးတာေတာင္ အလကားေကြ်းမဲ့ ေန႔လည္စာ ေကာင္းေကာင္း မပါရင္ မတက္ခ်င္ ၾကဘူးဗ်။) 
ဒီတစ္ပါတ္ေတာ့ Texas PE Board က ဒါရိုက္တာ (Chair ဥကၠဌ ေခၚမလား သဘာပတိ ေခၚမလား) ဆရာသမား တစ္ေယာက္ Ethics Training လာေပးတယ္။ စီစဥ္မႈ နဲ႔ ေလးစားမႈ အရ အင္ဂ်င္နီယာ ေတြ ေန႕လည္စာ ကိုယ့္ဖာသာယူ၊ ရံုးက ကြတ္ကီး နဲ႔ အေအး စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ပီအီးဘုတ္ ဒါရိုက္တာ ေတြ မွာ လည္း ကိုယ္ပိုင္ ကုမၸဏီ ရွိတာမို႔ သူ႕ကုမၸဏီ အေၾကာင္း Pamphlet နဲ႔ ေကာ္ဖီ အပူခံ ျပားတစ္ခု လက္ေဆာင္ ေပးပါတယ္။ (သင္တန္းေၾကး ေပးရမယ္ ဆို ရင္ က်ေနာ္တို႔ ရံုးက အင္ယာေတြ တစ္ေယာက္မွ တက္မယ္ မထင္ပါ။)
 ဆရာသမား က အာဝဇၹာန္း အေတာ္ေကာင္း ပါတယ္။ ဝိုင္းထိန္းႏိုင္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ အစပ်ိဳး ထဲ က လိုင္စင္ လဲတဲ့ အခါ Professional Development Hour (PDH) လိုအပ္ခ်က္ မွာ က်င့္ဝတ္ နဲ႔ ဆိုင္တာ က တစ္နာရီ လိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္နာရီ အတိသင္မယ္ လို႔ စကားပလႅင္ ခံ ေျပာခဲ့ သလို တကယ္ လည္း တစ္နာရီ အတိ ကိုက္ေအာင္ ေျပာသြားပါတယ္။ Presentation Slides က ေတာ့ Board က စီစဥ္ေပးပံု ရပါတယ္။ အျခားေနရာ ေတြ မွာ ေတြ႕ရတဲ့ Presentation ေတြ နဲ႔ ယွဥ္ရင္ Presenter Name ပဲ ကြာပါတယ္။ ပထမ ဆံုး အင္ယာေတြ ရဲ့ အာရံုဆြဲေဆာင္ မႈ ရဘို႔ အတြက္ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ ငါးေယာက္ရဲ့ ဟာသ နဲ႔ ဖြင့္ပါတယ္။ (သိခ်င္ရင္ ရွာၾကည့္...)

PE Board Treats PE’s as a customer too.
ပီအီးဘုတ္ အေန နဲ႔ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ပီအီးေတြ က သူတို႕ ကို အေထာက္အပံ့ ေပးေနတဲ့ Customer ေတြပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လိုအပ္ခ်က္ ရွိရင္ ေခၚပါ။ ဝန္ထမ္း ေတြ က ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေလးေလးစားစား ေျဖေပးပါလိမ့္မယ္ လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။


PE Board (Enforcer) vs Engineering Association (Advocator)
ပီအီးဘုတ္ ရဲ့ အေနအထား က စနစ္ကို ထိန္းသိမ္းဘို႔ (Enforcer) ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံ က Texas Engineering Practice Act ကို မွီၿပီး စည္းကမ္းခ်က္ (rules) ေတြ ကို ထုတ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဒီစည္းကမ္း ေတြ ကို ထိန္းသိမ္းတဲ့ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။
အင္ယာေတြ ရဲ့ အခြင့္အေရး နဲ႔ အျခား လိုအပ္ခ်က္ ေတြ ကို ေတာင္းဆိုေပးဘို႔ အတြက္ အင္ဂ်င္နီယာ အသင္းေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အင္ယာအသင္းေတြ က တစ္ေန႔တစ္ျခား အသင္းဝင္ ေတြ နည္းနည္းလာေနတဲ့ အေၾကာင္း ကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။
လိုင္စင္ ရွိမွ လုပ္လို႔ ရတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေနသူေတြ ဘုတ္မွာ မျဖစ္မေန လိုင္စင္လဲ ၾကေပမဲ့ ကိုယ့္သေဘာ နဲ႔ ကိုယ္ ဝင္လို႔ ထြက္လို႕ရတဲ့ အင္ယာအသင္းေတြ ကို ဝင္တဲ့ သူေတြ နည္းလာတဲ့ အခါ အင္ယာအသင္းေတြ ရပ္တည္ဘို႔ ခက္လာတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ အင္ယာအသင္းေတြ မရွိေတာ့ရင္ အင္ဂ်င္နီယာ နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စံ နဲ႔ နည္းပညာ ေတြ နိမ့္ပါးလာႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးပါတယ္။ (ဒီေနရာ မွာ ယူအက္စ္ က Standards, Engineering Manual အားလံုး နီးပါးက အစိုးရ နဲ႔ မပတ္သက္ တဲ့ အင္ယာအသင္းေတြ ရဲ့ အသီးအပြင့္ေတြ ပါ။ ဥပမာ။ ။NFPA, ASHRAE, ASME, ASCE။ ANSI လို႔ေခၚတဲ့ National Standards ေတြ ကို ANSI က ကိုယ္တိုင္ေမြးတာ မဟုတ္ပဲ အင္ယာအသင္းေတြ နဲ႔ အျခား လုပ္ငန္းရွင္ အသင္းေတြ ရဲ့ စံေတြ ကို ေမြးစားတာပါ။)
ဒီလိုအင္ယာအသင္းေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားရင္ အင္ယာေတြ ဘက္ က ရပ္မဲ့၊ ကိုယ္စားေျပာေပးမဲ့ သူေတြ မရွိေတာ့ မွာ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပါတယ္။


Public Works & Professional Service Procurement Act (PSPA)
အစိုးရ ဌာန ဆိုင္ရာ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ (ဝါ) ျပည္သူ အမ်ားနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ပေရာဂ်က္ (ဥပမာ၊ အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္း) ေတြ အတြက္ အင္ယာဝန္ေဆာင္ မႈ ကို ေခၚယူမယ္ ဆိုရင္ အရည္အခ်င္း ကို အရင္စစ္ ဆန္ကာတင္ အဖြဲ႕တစ္ခု ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး မွာ ပညာဝန္ေဆာင္ခ ကို ညွိဘို႔ ဥပေဒ ရွိပါတယ္။ မေရြးခင္ ေစ်းဆစ္ခြင့္ မေပးပါဘူး။ ဒီကိစၥ က ျပင္ပ ပေရာဂ်က္ ေတြ အေပၚမွာ ေတာ့ သက္ေရာက္မႈ သိပ္မရွိပါဘူး။ (စကားခ်ပ္။ ။Professional Services က Competition Act နဲ႔ ကင္းလြတ္ပါတယ္။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ က်င့္ဝတ္ မွာ ေစ်းျပိဳင္ (ေအာက္ေစ်း) နဲ႔ ဝင္မဲ့ အေျခအေန ကို ကန္႔သတ္ပါတယ္။)

တက္ခ္ဆက္ ပီအီးဘုတ္ အေၾကာင္း။
1937 မွာ စတင္ပါတယ္။ (စကားခ်ပ္။ ။ Presentation မွာ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ခု မွာ ေပါက္ကြဲ မႈ ျဖစ္ လို႔ ဆရာ၊ တပည့္ သံုးရာေလာက္ အသက္ ဆံုးရႈံးခဲ့ ရာက စခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။)
လိုင္စင္ေပးထားတဲ့ အင္ယာ ေျခာက္ေသာင္း (60,000) ေလာက္ရွိပါတယ္။

ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္။
ဘုတ္မွာ အဖြဲ႕ဝင္ ကိုးဦးပါပါတယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရ ရဲ့ ဝန္ၾကီးခ်ုပ္ Governor က တိုက္ရိုက္ခန္႔ပါတယ္။
ပီအီး ေျခာက္ဦး နဲ႔ Public Member သံုးဥိီးပါ။ သက္တမ္း ကေတာ့ ၆ ႏွစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဝန္ထမ္းအေရအတြက္ ၃၁ ေယာက္ရွိပါတယ္။

ေနရာတကာ လိုင္စင္ လိုတာ မဟုတ္ပါ။
ဒီေနရာမွာ ေျပာေနၾက အတိုင္း ေနရာတကာ လိုင္စင္ လိုတာ မဟုတ္တဲ့ အေၾကာင္း ကို လည္း ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေရနံ နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ စက္ရံုေတြ အပါအဝင္ အျခားကင္းလြတ္ခြင့္ ရွိတဲ့ ေနရာေတြ ကို Presentation မွာသြားေရာက္ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
ရာႏႈန္းအားျဖင့္ ၂၀% ေလာက္ ပဲ လိုင္စင္ လုပ္ဘို႔ စိတ္ဝင္စားတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္ဝင္စားမႈ နည္းေသးတဲ့ အေၾကာင္း ကို လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီ ပီအီး အခ်ိဳးအစား နဲ႔ အေရအတြက္ ကို Presentation မွာ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္ ပီအီးအားလံုး လည္း Professional Practice လုပ္ခ်င္မွ လုပ္ပါမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Engineering Management လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။)

အာခီတက္ခ္၊ နဲ႔ အာခီဘုတ္။ ။
သင္တန္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ဌာနတူ အာခီ ဒါရိုက္တာ တစ္ေယာက္ နဲ့ အတူ အျခားအာခီတက္ခ္ အခ်ိဳ႕လည္း ပါပါတယ္။ စကားဝိုင္း စိုေျပဘို႔ အတြက္ အျပန္အလွန္ ရယ္ရႊန္းပတ္ရႊန္း လည္းပါပါတယ္။ ဆရာသမား က ဒီအထဲ အာခီတက္ခ္ ပါသလား လို႔ ေမးပါတယ္။ ပါတယ္ ဆိုေတာ့ ဒါဆိုရင္ ဟာသ လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး ဆိုတာ နဲ႔ စတာပါ။ တက္ခ္ဆက္ မွာ လည္း အျခားေဒသ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လို ဘုတ္ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပီအီးဘုတ္ နဲ႔ အာခီဘုတ္ပါ။ ဘုတ္ႏွစ္ခု ေပါင္းဘို႔ ႀကိဳးစားမႈ ရွိေပမဲ့ ေအာင္ျမင္မႈမရွိေသးေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။

လိုင္စင္ေၾကး။ ။
အရင္တုန္း က လိုင္စင္ေၾကးက ျပင္ပကုမၸဏီ ကို ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးရင္ ၂၄၅ ေဒၚလာ၊ ကိုယ့္ရံုး အတြက္ ပဲ သံုးရင္ ၄၅ ေဒၚလာ ရွိခဲ့ ရာ က ေန ျပည္နယ္ အစိုးရ က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ၿပီး အားလံုး ကို ၄၅ ေဒၚလာ ပဲ ေကာက္ဘို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ေပးလို႔ ခုလက္ရွိအားလံုး ၄၅ ေဒၚလာ ျဖစ္သြားရတဲ့ အေၾကာင္း ကို ရွင္းျပပါတယ္။

လက္ေဗြႏွိပ္ဘို႔ ကိစၥ။ ။
ဒီကိစၥ က ဘုတ္ရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ မဟုတ္ပဲ ျပည္နယ္ အစိုးရ ရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ အျခားျပည္နယ္ ေတြ က မႈခင္းမွတ္တမ္း ရွိမရွိ FBI database နဲ႔ စစ္ဘို႔ပါတဲ့။ လိုင္စင္ မေပးဘို႔ တားျမစ္ဘို႔ မဟုတ္ပဲ ျပဳျပင္ေလ့က်င့္ေပးဘို႕ လည္း ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပီအီးရံုးခ်ုပ္။ ။ေ
ေအာ္စတင္ျမိဳ႕ေတာ္ မွာ ရွိတဲ့ ရံုးခ်ုပ္အေဆာက္အဦ ကို ျပည္နယ္အစိုးရ က ေပးခဲ့တာပါ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရာက္ရင္ဝင္လည္ ႏိုင္ပါတယ္ တဲ့။ အာခီတက္ခ က ဒီအေဆာက္အဦ က အာခီတက္ခ္ ဒီဇိုင္းလား လို႔ ေမးပါတယ္။ ေျဖတဲ့ သူက ဒီလို ေလးေထာင့္ပံုစံ ပံုတံုးတံုးမို႕ အာခီတက္ခ္ ဒီဇိုင္းမဟုတ္ႏိုင္ဘူး လို႔ ေျဖပါတယ္။ (ရီသံမ်ား)

ပီအီး စာေမးပြဲ နဲ႔ အၾကိဳေျဖျခင္း။ ။
ပီအီးေပးတဲ့ အခါ အီးသံုးလံုး ကို အေျခခံ ပါတယ္။ (Education, Experiences & Exam)
စည္းကမ္းခ်က္ ျပင္ဘို႕အခ်က္ တစ္ခု အေန နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အခါ အားလံုးသေဘာတူညီမႈ အျပည့္အဝ မရေပမဲ့ ေျပာင္းမဲ့ စည္းကမ္း တစ္ခု ကေတာ့ PE exam ကို FE exam ၿပီးၿပီးခ်င္း ေျဖခြင့္ျပဳဘို႔ပါ။
လိုအပ္ခ်က္ သံုးခုလံုး က ဒီအတိုင္းပဲ ရွိပါမယ္။ စာေမးပြဲ ေအာင္ေသာ္ျငားလည္း အတည္ျပဳလို႔ရတဲ့ လုပ္သက္ ေလးႏွစ္ မရွိရင္ လိုင္စင္ မေပးေသးပါ။
ေက်ာင္းၿပီး ခါစ စာနဲ႔ မေဝးခင္ ေျဖတဲ့ အခါ ပိုၿပီး ေအာင္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ ေနာက္ အလုပ္အကိုင္၊ မိသားစု ဝန္ (Life-Style Changes) ဥပမာ အိမ္ေထာင္က် ကေလးတြဲေလာင္း နဲ႕ ေက်ာင္းၿပီးခါစေလာက္ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ေတာ့တဲ့ အခ်က္ေတြ ကိုေထာက္ျပပါတယ္။
အျခားတစ္ဖက္ မွာ လည္း Professional Exam ဆိုတာ နဲ့ အညီ လုပ္ငန္း အေတြ႕အၾကံု နည္းရင္ ေျဖဘို႕ ခက္ခဲတဲ့ အေၾကာင္း ကို လည္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒီလို ၾကိဳေျဖခြင့္ ျပဳတာ ကို အၾကိမ္ေရ သံုးၾကိမ္ထက္ ပိုၿပီး ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

Continuing Education Program (CEP)
ဒီစနစ္ ကို ၂၀၀၅ မွာ စခဲ့ပါတယ္။ စည္းကမ္း က အသိအမွတ္ ျပဳ သင္တန္း မ်ိဳးမွ မဟုတ္ ပဲ ကိုယ့္အသိစိတ္ နဲ႕ ကိုယ္ ေလ့လာသင္ယူ တဲ့ အေျခအေန မ်ိဳးပါ။ ဥပမာ က်င့္ဝတ္ အတြက္ တစ္နာရီ ကို ဒီလို လာမထိုင္ ပဲ ဘုတ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ က Ethics Rules ေတြ ကို တစ္နာရီတိတိ သြားဖတ္ရင္ ဒါ တစ္နာရီ ပါပဲတဲ့။
ေနာက္ သင္တန္းေတြ အမ်ားၾကီးပတ္တက္ထားလို႔ နာရီေတြ ပိုေနရင္ ေနာက္ႏွစ္ ကို ၁၄ နာရီ အထိ သယ္လုိ႕ရပါတယ္။

Mutual Recognition
အျခားႏိုင္ငံ ေတြ နဲ႔ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ ျပဳမႈ အေျခအေန ကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ယူအက္စ္ ျပည္နယ္ ၅၀ မွာ တက္ခ္ဆက္ က အျခားႏိုင္ငံ ေတြ နဲ႔ အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ ျပဳဘို႔ ပထမဆံုး ဘုတ္ ျဖစ္တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ ျပည္နယ္ငါးဆယ္ မွာ တစ္ေက်ာင္း၊တစ္ဂါထာ မို႔ ခ်ဥ္းကပ္လို႔ လြယ္တဲ့ တက္ခ္ဆက္ နဲ႔ စၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
တက္ခ္ဆက္ မွာ ေအာ္ဇီပီအီး တစ္ေယာက္ သူ႔မူရင္းလို္င္စင္ ျပရင္ ႏွစ္ႏွစ္စာ လိုင္စင္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္ က တက္ခ္ဆက္ ပီအီးအတိုင္း အျပည့္အဝ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္တာ လက္မွတ္ထိုးရမဲ့ သူ မလိုအပ္ပါ။ လက္ရွိ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ေလးႏိုင္ငံ က ေတာ့ မကၠဆီကို၊ ကေနဒါ၊ ၾသစေတးလ် နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံေတြ ပါ။ အိႏၵိယ နဲ႔ အျခားႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕ က စိတ္ဝင္စားေပမဲ့ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့ ယူအက္စ နဲ႔ FTA လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ရမွာ မို႔ လုပ္ေပးလို႔ မရေၾကာင္း ရွင္းျပပါတယ္။

က်င့္ဝတ္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းအခ်ိဳ႕။ ။
ဒီ အေမးအေျဖေတြ နဲ႔ သင္တန္းကို လက္စသတ္ပါတယ္။
Professional Firm: ပီအီးတစ္ေယာက္ အေန နဲ႔ ကိုယ့္ Employer ေအာက္က မဟုတ္ပဲ အျပင္မွာ အခစားျဖစ္ျဖစ္၊ ကုသိုလ္ ျဖစ္ ဒီဇိုင္း လက္မွတ္ ထိုးမယ္ ဆိုရင္ Professional Firm တစ္ခု အေနနဲ႕ မွတ္ပံုတင္ထားဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ထဲ ျဖစ္ျဖစ္ ပါတနာ နဲ႕ ျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ဥပမာ။ ။ Church တစ္ခု ေဆာက္မွာ မို႔ ကုသိုလ္ျဖစ္ ဒီဇိုင္းလွဴခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အခေၾကးေငြ မယူေပမဲ့ ဒီအတိုင္း လက္မွတ္ထိုးေပးခြင့္ မရွိပါဘူး။ အဲတံဆိပ္တံုး လည္း မႏွိပ္၊ ပီအီး အရွိန္လည္း မသံုးပဲ Design Review / Discussion လုပ္တာ က ေတာ့ အာပတ္ လြတ္ပါတယ္။
ေနာက္ ဒီဇိုင္းတစ္ခု ကို အရင္ပီအီး က လုပ္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခုခု ေၾကာင့္ (ဥပမာ သူ အလုပ္ထြက္သြားလို႔) ေနာက္ပီအီး က တာဝန္ယူရမယ္။ ဆက္ကိုင္ ရမယ္၊ လက္မွတ္ထိုးရမယ္ ဆိုရင္ အရင္လူ ရဲ့ အလုပ္ကို စစ္ေဆး၊ဆန္းစစ္ လို႔ ကိုယ္တာဝန္ယူရဲ ရင္ လက္မွတ္ထိုးေပးခြင့္ ရွိပါတယ္။ အျခားေမးခြန္း ေတြ နဲ႔ Presentation အျပည့္အစံု ကို ေအာက္က လင့္ခ္ က ေန ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ https://engineers.texas.gov/downloads/EthicsWebinarMarch2016.pdf

ပီအီးဘုတ္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြ ကို ေတာ့ဘုတ္ ။ ။ http://engineers.texas.gov/
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။