Water Reservoirs

အၾကမ္းေရးလက္စ။ ေရးၿပီးသြားလ်င္ ဒီစာေၾကာင္း ကို ဖယ္ေပးပါမယ္။
ျမန္မာျပည္ အထက္အညာေဒသ ေတြမွာ ေရတြင္းေတြ ေရမထြက္ေတာ့တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ေႏြရာသီ မွာ ေရရွားပါးမႈ ျပႆနာ ကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဘို ႔အတြက္ စဥ္းစားႏိုင္ဘို႔ အခ်က္တစ္ခု ပါ။ Lake Livingston, Texas ၿပီးခဲ့တဲ့ ရံုးပိတ္ရက္ က က သစ္ေတာ ကို ျဖတ္ေမာင္းၿပီး ေရာက္သြားတဲ့ ေရကန္ တစ္ခုပါ။ Lake Livingston လို႔ေခၚပါတယ္။ ဟိုဘက္ကမ္း ကို ေကာင္းေကာင္း မျမင္ရပါဘူး။ အခ်က္စစ္ၾကည့္ေတာ့ အင္းေလးကန္ ထက္ သံုးဆေလာက္ ပိုႀကီးတယ္။ အရြယ္ က ယူအက္စ္ နံပါတ္ ၄၂။ တကၠဆက္ မွာ ဒုတိယ၊ တကၠဆက္ မွာ အၾကီးဆံုး Toledo ကလည္း ေရေလွာင္တမန္ တစ္ခုပါပဲ။ ဒီ Lake Livingston က ေရေလွာင္ဘို႔ တမင္ တူးထားတဲ့ ေရေလွာင္ကန္နဲ႔ လို႔ဆိုပါတယ္။ ၁၉၆၆ မွာ တူးတယ္ ၁၉၆၉ မွာ တူးလို႔ ၿပီးတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ယူအက္စ္ႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း မွာ ေရခ်ုိေလွာင္ဘို႔ လူတူးထားတဲ့ ကန္ အခ်ိဳ႕ကို လည္း ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာ မွာ အႀကီးဆံုး တူးကန္ ျဖစ္တဲ့ Lake Oahe (man-made) ေၾကာင့္ ေနရာေရႊ႕ေပးလိုက္ရတဲ့ ေဒသခံ ေတြ ကို ဒုကၡေရာက္ေစပံု ကို လည္း မေမ႔ေစခ်င္ပါ။ ေရႊ႕ေျပာင္း တိုင္းရင္းသားေတြ ေနရာသစ္မွာ မေနတတ္၊ မလုပ္တတ္၊မကိုင္တတ္ နဲ႔ ဆင္းရဲတြင္း နက္ သြားတဲ့ အေၾကာင္း ကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ (ႏွစ္ဘက္ မွ် စဥ္းစားႏိုင္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။) ုခုလို ေရကန္ေတြ တူးထားတာ သာ မဟုတ္ရင္ ယူအက္စ္ က ကုန္းတြင္းမ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံ မို႔ ျမန္မာျပည္ အညာေဒသ ထက္ ေရရွားမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီလို ကန္ေတြ မွာ ေလွေလွာ္ ငါးမွ်ားလို႔ ရပါတယ္။ အပန္းေျဖ စက္ဘီးစီး၊အေျပး နဲ႔ ညအိပ္ Camping အတြက္ ပန္းျခံေတြ ရွိေလ့ရွိပါတယ္။ အေကာင္ေသးရင္ ဥပေဒ အရ ျပန္လႊတ္ေပးရတယ္။ စီးပြားျဖစ္ မွ်ားတယ္ လို႔ ယူဆရင္ေတာ့ ေနာက္တစ္ခါ ေပးမမွ်ားေတာ့ဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ေျပာျပတဲ့ သူက ဝါသနာ ရွင္ ဆိုေပမဲ့ တစ္ခါတစ္ေလ စီးပြားျဖစ္မွ်ားတာ၊ ငါးအေကာင္အႀကီးႀကီးေတြ မွ ေရြးမွ်ားတာ၊ ရတဲ့ ငါးကို တရုတ္ဆိုင္ သြင္း၊ ငါးေျခာက္လုပ္၊ ဒါေပမဲ့ လူျမင္မေကာင္း ေအာင္ မလုပ္ေတာ့ ျပႆနာ မျဖစ္ဘူး။)... အညာေဒသ မွာ ေႏြရာသီေရရွားတယ္ ဆိုေပမဲ့ မိုးရာသီ မွာ ဧရာဝတီ နဲ႔ ခ်င္းတြင္း ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလ်ာက္၊ မတန္တဆ ေရႀကီးေလ့ရွိပါတယ္။ ေရခ်ိဳ ကို မထိန္းရင္ ပင္လယ္ထဲ ျပန္စီးသြားမွာပါပဲ။ စနစ္တက် စီမံ လို႔ ကံေကာင္းရင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ေတာင္ ရခ်င္ရအံုးမယ္။ Planning & ESIA Assessment ေကာင္းေကာင္းလည္း လိုပါလိမ့္မယ္။ ဆည္ေျမာင္း ဌာန က အင္ဂ်င္နီယာ ေတြ Master Plan ေတာ့ ရွိေလာက္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာလည္း ေရအရင္း အျမစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ၾကီးဌာန ေအာက္မွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားထိန္းသိမ္းေရးနည္းဥပေဒ - 22nd Jan 2013 နဲ႔ အသင္းအဖြဲ႕တစ္ခု ကို ေတြ႕မိပါတယ္။ ဘယ္လို Enforce လုပ္မလဲ ေတာ့ ေသခ်ာမသိေသးပါဘူး။ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားထိန္းသိမ္းေရးနည္းဥပေဒ ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္ ဆိုရင္ ပထမဆံုး လုပ္ရမွာ က ပို႔ေဆာင္ေရး ေအာက္က သေဘာၤတိုင္း မွာ မိလႅာကန္ ထည့္ဘို႔ နဲ႔ ဒီမိလႅာ ကန္ထဲ က ေရဆိုး ေတြ ကို စနစ္တက် ေရႊ႕ေျပာင္း သန္႔စင္ စြန္႔ထုတ္ႏိုင္ဘို႔ ပါ။ ေနာက္ေရထဲ ကို အညစ္အေၾကးေတြ စြန္႔ေနတဲ့ စက္ရံုေတြ နဲ႔ သတၱုတြင္း ကိစၥေတြ ကိုလည္း ၾကပ္မတ္ႏိုင္ဘို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ နဲ႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္ မႈ ဆန္းစစ္ခ်က္ (Environmental and Social Impact Assessment) ျမန္မာျပည္မွာ ဒီေနရာမွာ ESIA နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အခ်က္ ေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် ေလ့လာ ဆန္းစစ္ မႈ မလုပ္တဲ့ တာတမံ အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ေရေမ်ာသြားတဲ့ အိမ္ေတြ ရဲ့ အျဖစ္အပ်က္ ေတြ ရွိခဲ့တာ ကို လည္း လူတိုင္း သိခ်င္မွ သိပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ စိနျပည္က စြန္႔ပစ္လိုက္တဲ့ အမိႈက္ သာေပါင္း စကၠဴစက္ၾကီး ေၾကာင့္ မ်ိဳးတုန္းသြားတဲ့ ငါးေတြ အေၾကာင္းလည္း မေမ႔ေစခ်င္ပါ။ ေလ့လာႏိုင္ဘို႔ လင့္ခ္ေတြ ေအာက္မွာ ေပးလိုက္ပါတယ္။ ၁)https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Livingston ၂)http://tpwd.texas.gov/state-parks/lake-livingston/ ၃)https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_lakes_of_the_United_States_by_area ၄)Google Map: Lake Livingston - https://www.google.com/maps/place/Lake+Livingston,+Texas/@31.0751863,-94.5438413,8z/data=!4m2!3m1!1s0x8647976e43e256bd:0x403180354aba4322 ၅)EPA Protecting Water Resources with Higher-Density Development - http://www.epa.gov/smartgrowth/protecting-water-resources-higher-density-development ၆)EPA National Lakes Assessment - http://www.epa.gov/national-aquatic-resource-surveys/nla